Kiến thức

Bệnh ILT (Infectious Laryngotracheitis) trên gà

Bệnh ILT (Infectious Laryngotracheitis) hay còn được biết đến với tên gọi bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm, là một căn bệnh phổ biến trên gà. Tốc độ lây truyền bệnh nhanh và gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Trong bài viết dưới đây Vetcenter sẽ giúp bà con chăn nuôi nhận biết bệnh ILT và cách điều trị hiệu quả nhất.

Bệnh ILT trên gà là gì?

Bệnh Viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus thuộc nhóm Herpes gây ra. Bệnh xảy ra trên tất cả các loài gia cầm bao gồm: gà, gà tây, gà lôi… chim, ngỗng cũng có ghi nhận nhiễm bệnh nhưng không nghiêm trọng.

Gà thường mắc bệnh từ sau 20 ngày đến dưới 1 năm tuổi, bệnh nặng nhất vào giai đoạn gà được 3 – 5 tháng tuổi. Virus phát triển nhanh trong phôi gà, nhưng cũng bị tiêu diệt nhanh khi ở môi trường ngoài. Virus gây viêm đường hô hấp chủ yếu ở khí quản và thanh quản, làm cho gà thở khó, thở khò khè rồi chết (do chất dịch viêm đông đặc trong khí quản).

Gia cầm sau khi đã được điều trị khỏi bệnh vẫn tiếp tục bài thải mầm bệnh ra môi trường, do vậy việc ILT tái bùng phát tại các trại đã nhiễm bệnh trong cùng một lứa nuôi là rất cao.

Con đường lây truyền

Mầm bệnh ILT xảy ra quanh năm, nhưng phát triển nhất là vào lúc nóng ẩm. Bệnh có thể truyền qua đường hô hấp (do hít thở), qua niêm mạc mắt vào xoang mắt rồi xuống đường hô hấp. Truyền qua các dụng cụ chăn nuôi bị nhiễm mầm bệnh, qua vật chủ trung gian như người, chuột, muỗi, chim,…. Truyền lây do nhập đàn mới đã bị nhiễm bệnh hoặc đàn cũ đã mang trùng lây qua. Không truyền qua trứng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh ILT

  • Sau khi tiếp xúc với gà bệnh, chỉ sau 6-12 ngày triệu chứng hô hấp thở khó, thở khò khè lây lan rất nhanh trong bầy.
  • Những triệu chứng chảy nước mắt nước mũi, kêu xao xác cũng xuất hiện.
  • Gà kéo dài cổ ra để thở, sau đó chết (do dịch nhầy tích tụ trong khí quản làm nghẹt thở).

  • Da màu xanh tím (do thiếu oxy máu).
  • Thời gian một ổ dịch từ khi bắt đầu có triệu chứng hô hấp, đến khi kết thúc khỏi bệnh kéo dài khoảng 2 tuần lễ. Tỷ lệ chết từ 10-50%.
  • Gà đẻ giảm tỷ lệ từ 10-14% và sau khỏi bệnh mới trở lại bình thường.
  • Một số con bị dính 2 mắt lại, do viêm kết mạc.

  • Quan sát chuồng nuôi thấy có các vết máu trên tường, lồng nuôi, mỏ gà cũng có xuất hiện các vệt máu khô.
  • Có xuất hiện gà chết ban đầu ít sau tăng dần tùy thuộc mức độ trầm trọng của bệnh

Triệu chứng

Bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm có 5 thể biểu hiện: cấp tính, dưới cấp, mãn tính, thể mắt và thể ẩn bệnh.

Thể cấp tính

  • Có một số gà bị chết đột tử.
  • Một số khác buồn ngủ, ủ rũ, xù lông, thở khó, ngạt từng cơn, rướn dài cổ khi hít khí và ngáp hoặc hắt hơi.
  • Cuối cơn ngạt gà lắc đầu khạc đờm đôi khi có lẫn máu.
  • Da, mào tích màu xanh tím.
  • Các biểu hiện viêm mũi, viêm mí mắt, chảy nước mắt nước mũi luôn hiện hữu.
  • Tỷ lệ ốm cao tỷ lệ chết cũng rất cao 50 -70 %.

Thể dưới cấp

  • Viêm mũi, viêm mắt, viêm xoang má làm cho gà bị phù đầu giống như sổ mũi truyền nhiễm hoặc bệnh cúm gà chảy nhiều nước mũi, nước mắt.

  • Ho ngạt từng cơn thưa thớt.
  • Gà ăn kém giảm đẻ, tỷ lệ ốm khoảng 50%. Tỷ lệ chết không quá 20% bệnh kéo dài 2 – 3 tuần thì chuyển qua thể mãn tính.

Thể mắt

  • Thể này thường xảy ra ở gà từ 20- 40 ngày tuổi.
  • 1 trong 2 mắt bị viêm, sợ ánh sáng nên gà bệnh thường tìm chỗ ít ánh sáng để đứng hoặc nằm, chảy nước mắt, 2 mí mắt bi viêm dính lại với nhau dẫn đến viêm toàn mắt, mù mắt.
  • Một trong 2 bên đầu hoặc cả 2 bên đều phù sưng to.

Thể mãn tính

  • Các triệu chứng ho thở ngạt xảy ra với tần số thấp.
  • Tỷ lệ đẻ giảm nhẹ nhưng kéo dài.
  • Tỷ lệ chết giảm 5%.
  • Bệnh kéo dài hàng tháng, thậm chí đến 2 tháng

Thể ấn bệnh

Đây là thể bệnh mang trùng, không có dấu hiệu bệnh rõ rệt.

Bệnh tích

Thể cấp và dưới cấp:

  • Niêm mạc và thanh mạc của khí quản phù nề, máu đỏ hoặc xuất huyết điểm, chứa nhiều dịch nhầy lẫn mãu, đôi khi cả cục máu.
  • Niêm mạc thanh quản cũng phù nề đỏ hoặc được phủ một lớp màng nhầy trắng.
  • Viêm đường hô hấp trên (viêm mũi, viêm xoang).
  • Viêm mí mắt, phù nề đầu.
  • Túi Fabricius sưng to, bổ đôi thấy dồn máu đỏ hồng.
  • Niêm mạc hậu môn phù nề đỏ hồng dễ nhầm với Newcastle nhưng không có viêm xuất huyết ở van hồi manh tràng, ruội non và dạ dày tuyến.

Thể mãn và ẩn bệnh

  • Niêm mạc vùng họng, thanh quản, khí quản được phủ 1 lớp màng giả Fibrin mỏng khí bóc màu trắng ngà giống như bệnh nấm đường tiêu hóa hoặc bệnh thiếu vitamin A.
  • Các bệnh tích khác không rõ.

Phòng bệnh

Đây là bệnh do virus gây ra và không có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ có thể phòng bệnh bằng vaccine và kết hợp chăn nuôi an toàn sinh học.

  • Sử dụng vaccine phòng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB) lần 1 khi gà 5 ngày tuổi; lần 2 khi gà 21 ngày tuổi và lần 3 khi gà 70 ngày tuổi. Sử dụng vaccine phòng bệnh ILT lần 1 khi gà 25 ngày tuổi. Nhắc lại sau đó 1 tháng.
  • Cần có một kế hoạch an toàn sinh học nghiêm ngặt.
  • Có bố trí hố sát trùng ở cổng trại và các hố sát trùng tại mỗi dãy chuồng nuôi.
  • Khử trùng và cách ly nghiêm ngặt khi có sự ra vào trại. Hạn chế tối đa việc lưu thông xe trong khu vực trại.
  • Cần tham khảo nhanh chóng ý kiến của bác sĩ thú y khi có gà chết, hay khi có những biểu hiện bất thường của đàn gà.
  • Chỉ mua con giống tại các cơ sở sản xuất uy tín.
  • Tránh nhiễm khuẩn vào thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi.

Cách điều trị

Khi phát hiện ILT trong trại cần cách ly tuyệt đối với các dãy chuồng khác. Như đã nói ở trên, bệnh do virus gây ra nên vẫn chưa có thuốc đặc trị, người chăn nuôi nên thực hiện chủng vaccine để điều trị.

Nếu tình trạng đàn gà mới bị giai đoạn đầu, sức khỏe vẫn tốt, có thể sử dụng ngay vaccine kết hợp tăng cường sức đề kháng. Nếu tình trạng sức khỏe đàn gà yếu, cần sử dụng các thuốc long đờm (Bromhexine) để giúp gà bệnh dễ thở, tăng sức đề kháng sau đó mới sử dụng vaccine và tiếp tục theo dõi kết hợp tăng cường thuốc bổ và nâng cao sức đề kháng.

Sau khi đã xử lý bằng vaccine để loại bỏ một số gà nhiễm nặng ta cần sử dụng một số loại kháng sinh về đường hô hấp điều trị cũng như phòng kế phát như Doxy, Oxytetracycline, Tylosin, Enrofloxacin, Florfenicol,…

Trên đây là tổng quan về bệnh Bệnh ILT (Infectious Laryngotracheitis) – viêm thanh khí quản truyền nhiễm trên gà, là bệnh phổ biến thường thấy trong quá trình chăn nuôi. Mong bà con chăn nuôi có thể hiểu rõ về bệnh hơn để phòng và trị bệnh cho hiệu quả.

Nguồn: Tham khảo

Chúc bà con chăn nuôi đạt hiệu quả và năng suất cao.