Viêm ruột hoại tử do clostridium perfringens trên gà là bệnh nhiễm trùng cấp tính gây nhiều thiệt hại về kinh tế cho nhà chăn nuôi. bệnh gây ảnh hưởng trầm trọng trên niêm mạc ruột; gây mất nước nặng làm cho da và cơ dính vào nhau khó tách ra, bệnh gây chết đột ngột, tỷ lệ chết cao. mời bà con chăn nuôi theo dõi bài viết sau để hiểu rõ hơn về bệnh và có hướng phòng trị bệnh hiệu quả

Nguyên nhân

Bệnh viêm ruột hoại tử gây ra bởi vi khuẩn Clostridium perfringens.

– Là trực khuẩn to, thẳng, hai đầu tròn, thường đứng riêng lẻ hoặc thành đôi, kích thước 0,6-0,8×2-4 µm

– Không di động, hình thành giáp mô trong mô bào, bắt màu gram dương (Quinn và cs, 1999).

– Sinh nội bào tử kỵ khí. Bào tử vi khuẩn có khả năng chịu nhiệt cao, sống được trong nước sôi trong vòng 2 giờ.

– Thường được tìm thấy trong chất nền ruột, trong phân, chất thải gia cầm, bụi, đất, thức ăn chăn nuôi,…

Cơ chế sinh bệnh

Clostridium perfingens là vi khuẩn ký sinh trong đường ruột gia cầm, trong điều kiện bình thường chúng sẽ không gây bệnh.

Clostridium perfingens tham gia vào quá trình lên men, phân hủy thức ăn giúp gia cầm tăng trưởng tốt.

Tuy nhiên, khi điều kiện bất thường xảy ra, như: gà bị nhiễm các bệnh khác, gặp các yếu tố bất lợi như rối loạn tiêu hóa, quá đói, quá khát, thay đổi đột ngột nguồn thức ăn, nước uống, chuồng trại ẩm ướt,… nhu động ruột bị ảnh hưởng và vi khuẩn gây hại sẽ có điều kiện sinh sản nhanh, phá vỡ thế cân bằng giữa chúng và vi sinh vật có lợi (lợi khuẩn).

Từ đó, tạo điều kiện để Clostridium perfingens bám vào lông mao niêm mạc ruột do cấu trúc niêm mạc ruột bị ảnh hưởng gây viêm xuất huyết hoại tử ruột.

Đồng thời, chúng không dừng lại ở đây mà tiếp tục vào đường huyết gây nhiễm trùng máu. Trong môi trường chảy máu chúng không thể tồn tại được lâu, xác chết của Clostridium perfingens sẽ bị phân hủy và giải phóng ra nội độc tố làm cho gà chết nhanh hơn, bệnh xảy ra cấp tính hơn.

Lứa tuổi mẫn cảm

Bệnh viêm ruột hoại tử do Clostridium perfingens thường nhạy cảm với gà ở 25 tuần tuổi. Trên gà đẻ, bệnh thường xuất hiện ở đầu giai đoạn đẻ hoặc thời kỳ đỉnh đẻ, đặc biệt là nếu xuất hiện bệnh cầu trùng thì bệnh lại càng nặng hơn.

Triệu chứng

Bệnh xảy ra ở thể cấp tính và mãn tính.

Ở thể cấp tính:

– Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết cao.

– Thường xảy ra trên gà thịt 4 – 8 tuần tuổi.

– Gà bệnh ăn ít, ỉa phân khô màu đen, đôi khi lẫn máu và chất nhầy gần giống như với bệnh cầu trùng.

– Gà thường nằm sấp gục đầu, xã cánh, chậm chạp, không thể tự đứng và không thể đi lại được.

– Tỷ lệ chết trong khoảng 5 – 25%.

Ở thể mãn tính: triệu chứng lâm sàng không điển hình. Gà chậm lớn, ăn uống bình thường nhưng không tăng trọng và thường bị chết do gầy.

Thành ruột dày lên và xung huyết. Nguồn ảnh: internet

Bệnh tích

• Xuất huyết tràn lan ở các mô lỏng lẻo dưới da và ruột.
• Niêm mạc đường ruột có nhiều đám đỏ tấy, xuất huyết thành vệt, thành mảng, viêm loét chỗ nông, chỗ sâu, có thể vỡ gây viêm dính phúc mạc.
• Thành ruột dày lên và xung huyết, nhiều dịch nhầy, phủ màng giả màu nâu vàng, có hiện tượng tróc vảy.
• Diều đầy nước.
• Ruột non phồng lên, màu hơi đỏ.
• Mổ khám có thể thấy vùng viêm hoại tử tạo vết loét hoặc đám loét phủ một lớp màu vàng ngà.
• Gan sưng, xung huyết, xuất huyết điểm, có các tổn thương màu xám bạc hoặc vàng nhạt…
• Thận và lách sưng to biến màu, khó quan sát được các điểm hoại tử.
• Túi mật giãn, thành túi mật có nhiều ổ hoại tử tràn lan.
• Tổn thương ở đường tiêu hóa có sự khác nhau. Ðặc biệt ở phần ruột già, chất chứa trong đường tiêu hóa có màu đậm, dính chặt và thối.
• Bệnh viêm loét kéo dài có thể gây thủng ruột, phân tràn ra gây viêm phúc mạc. Có chất màu xanh hoặc nâu phủ trên niêm mạc ruột.

Phòng bệnh

• Chú trọng an toàn sinh học, công tác quản lý vệ sinh chuồng trại, vệ sinh môi trường nuôi sạch sẽ, thoáng mát về mùa hè, kín về mùa đông, tránh gió lùa, điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm thích hợp.
• Thường xuyên kiểm tra chất lượng thức ăn nước uống, tránh nấm mốc phát triển và sinh độc tố. Hạn chế thay đổi phương thức cho ăn và khẩu phần ăn đột ngột
• Thường xuyên bổ sung các vitamin, axit amin, khoáng… phù hợp để tăng cường sức đề kháng cho gà.
• Cân đối hàm lượng protein hoặc chọn những loại thức ăn có protein dễ tiêu hóa kết hợp với các enzyme, men vi sinh, chế phẩm sinh học sẽ làm giảm nguy cơ vi khuẩn gây hại phát triển trong đường ruột.
• Hạn chế tối đa các tác nhân gây stress cho gà, đặc biệt trong thời điểm nắng nóng cần có biện pháp chống nóng.
• Bổ sung chế phẩm sinh học định kỳ trong thời gian nuôi nhằm kiểm soát viêm ruột hoại tử, đồng thời giảm sử dụng kháng sinh

Ðiều trị

Khi đã mắc bệnh, cần điều trị tích cực sẽ cho kết quả tốt hơn. Tiến hành vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Cho gà ăn thức ăn dễ tiêu hóa. Một số kháng sinh được khuyến cáo để điều trị viêm ruột hoại tử như: oxytetra-cycline dehydrate hoặc doxy-cycline hydrochloride, amoxicillin, Bacitracin Methylene Disalicylate (BMD) …