VAI TRÒ CỦA BETA-GLUCAN TRONG CHĂN NUÔI

1. Beta-glucan là gì?

β-glucan là một polysaccharide tự nhiên, hợp chất đường liên phân tử được tạo nên từ các đơn phân tử D-glucose gắn với nhau qua liên kết β-glycoside.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng β-glucan có tác dụng lên hệ miễn dịch ở động vật. Tuy nhiên, chỉ có loại β-(1,3)(1,6)-glucan là có hoạt tính sinh học cao hơn so với một số loại β-glucans khác (β-1.3-1.4-glucan, β-1,4-glucan, β-1,3-glucan,..) đối với sức khỏe vật nuôi.

Các hợp chất này có trong vỏ cám của hạt ngũ cốc, lúa mạch, thành tế bào của nấm men Saccharomyces cerevisiae, nấm và vi khuẩn.

2. Vai trò của beta-glucan trong chăn nuôi

• Beta-glucan giúp kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể, tăng khả năng đề kháng tự nhiên và cải thiện cơ chế bảo vệ vật nuôi, nhờ đó phòng ngừa được bệnh, làm tăng năng suất chăn nuôi và giảm tỷ lệ chết ở gia súc và gia cầm.
• Beta-glucan giúp nâng cao khả năng đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm vắc-xin.
• Cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách làm tăng vi khuẩn có lợi và giảm vi khuẩn gây bệnh.
• Cải thiện độ dày nhung mao ruột, giúp tăng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả hơn.
• Giảm viêm vú, cải thiện năng suất sữa trên bò sữa.
• Giảm ngộ độc thực phẩm bởi vi khuẩn salmonella trong thịt gia cầm.
• Hơn nữa, β-glucan còn có khả năng liên kết và làm bất hoạt một số loại độc tố nấm mốc như: Aflatoxin B1, DON, Zearaenone…

3. Cơ chế tác động của beta-glucan

Khi được cấp qua đường ăn uống vào cơ thể gia súc, gia cầm, β-glucan đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt cả hệ miễn dịch không đặc hiệu (bẩm sinh) và đặc hiệu.

Do Beta-glucan không bị acid trong dạ dày làm hư hại. Đồng thời, ruột cũng thiếu một loại enzyme đặc biệt nên không thể phá vỡ được beta-glucan.

Vì vậy, Beta-glucan có khả năng liên kết với nhiều loại thụ thể trên bề mặt của đại thực bào và tế bào bạch cầu và và hoạt hóa chúng theo hai hướng.

– Hướng thứ nhất, giúp đại thực bào tăng cường khả năng thực bào tối ưu nhất giúp bắt và tiêu diệt được nhiều vi khuẩn gây bệnh.

– Hướng thứ hai là sản sinh cytokin tự nhiên, giúp hoạt hóa các tế bào NK, đại thực bào, tế bào T, tế bào B, kích hoạt hệ miễn dịch đặc hiệu tham gia bảo vệ vật chủ chống lại tác nhân gây bệnh.

Từ đó, Beta-glucan giúp tăng cường hoạt động miễn dịch của vật nuôi, giúp cho gia súc, gia cầm phòng bệnh hiệu quả hơn, hạn chế việc sử dụng kháng sinh để phòng và chữa bệnh, giúp nâng cao sức khỏe, giảm tỷ lệ chết trong đàn và tăng năng suất động vật.

 

4. Một số kết quả nghiên cứu về beta-glucan

1. Beta-glucan làm tăng hiệu giá kháng thể sau khi tiêm vắc-xin:

– Trên heo: giúp làm tăng hiệu giá kháng thể khi tiêm phòng vắc-xin bệnh dịch tả heo cổ điển.
(Wang et al., 2008)

– Trên gia cầm: β- glucan nấm men làm tăng hiệu giá kháng thể khoảng 60-80% sau khi tiêm vắc-xin cho gà thịt để ngừa bệnh New Castle và bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (An et al., 2008).

2. Beta-glucan giúp phòng bệnh tiêu chảy do vi khuẩn E.coli trên heo con:

Sử dụng Beta-glucan cho heo con cai sữa đã giúp phòng được bệnh tiêu chảy do E.coli hoặc nếu bị nhiễm bệnh thì cũng chỉ ở mức độ nhẹ. (Stuyven et al., 2009, Zhou et al. 2013)

3. Beta-glucan cải thiện năng suất chăn nuôi:

– Trên heo: khi bổ sung Beta-glucan vào thức ăn cho đã cải thiện tăng trọng trung bình hàng ngày lên tới 14% (Wu và cộng sự, 2018; Vetvicka và Oliviera, 2014); Tỷ lệ chuyển hóa thức ăn được cải thiện 14% và tỷ lệ chết thấp hơn (Szuba-Trznadel và cộng sự, 2014; Zhou và cộng sự, 2013).

– Trên gia cầm: khi có sử dụng Beta-glucan trong thức ăn Cải thiện trung bình tăng trọng ngày lên tới 10% (Tian et al., 2016; Zhang và cộng sự, 2008); Cải thiện hệ số chuyển hóa thức ăn 6% (Zhang và cộng sự, 2008; Tian et al., 2016).

– Trên bò sữa:

+ Cải thiện năng suất sữa, theo kết quả nghiên cứu cho thấy việc cung cấp β-glucan cho bò sữa tạo ra sự gia tăng năng suất sữa lên đến 14% (Zabek et al., 2013 Zaleska et al., 2015).

+ Cải thiện thành phần của sữa, cụ thể lượng chất béo cao hơn 30% và protein cao hơn 11% (Zabek et al., 2013 Zaleska et al., 2015).

+ Giảm viêm vú: Bổ sung Beta-glucan vào thức ăn cho bò sữa dẫn đến giảm số lượng bạch cầu trong sữa và tình trạng sức khỏe của tuyến vú tốt hơn nhiều (Zabek et al., 2013).

 

Các thí nghiệm và nghiên cứu trên phần nào cho thấy rằng việc bổ sung β-glucan vào thức ăn chăn nuôi giúp cải thiện sức khỏe, tăng năng suất vật nuôi (tăng trọng, tăng tỷ lệ chuyển hóa thức ăn, và giảm tỷ lệ chết). Hơn nữa, chúng còn giúp ức chế phát triển của vi khuẩn dẫn đến giảm viêm và tiêu chảy, giảm sử dụng kháng sinh và tăng hiệu giá kháng thể sau khi tiêm vaccin. Do đó, β-glucans là một công cụ hiệu quả giúp người chăn nuôi thay thế cho thuốc kháng sinh trước tình trạng đề kháng kháng sinh của một số loại vi khuẩn như hiện nay. Tham khảo: internet

Tham khảo thêm tại: vetcenter.com.vn